भारतीय गुप्तचर अधिकारीहरूले जम्मु-कश्मीरको पहलगाममा भएको प्राणघातक आतंकवादी आक्रमणमा पाकिस्तानका सेनाप्रमुख जनरल असीम मुनीरको हालैको भाषणले भूमिका खेलेको हुनसक्ने आशंकामा अनुसन्धान गरिरहेका छन्। उक्त आक्रमण अमेरिकी उपराष्ट्रपति जे.डी. भ्यान्सको भारत भ्रमणसँगै मेल खाएको थियो। जनरल मुनीरले आफ्नो भाषणमा कश्मीरलाई पाकिस्तानको “घाँटीको नसा” भनेका थिए, जुन भनाइ लश्कर-ए-तोइबाको नजिकको समूह द रेसिस्टेन्स फ्रन्ट (TRF) मा प्रेरणाको रूपमा काम गरेको हुनसक्ने विश्लेषण गरिएको छ।

गुप्तचर अधिकारीहरूका अनुसार मुनीरले मुसलमान र हिन्दूबीचको “भिन्न व्यवहार” को कुरा उठाएको भाषणले उग्रवादी समूहहरूलाई थप हौसला दिएको हुनसक्छ। टाइम्स अफ इन्डियासँगको कुराकानीमा एक स्रोतले भने, “आक्रमणकारीहरू केही दिनअघि नै पुगेका थिए, स्थलको निगरानी गरे र मौका पाएपछि आक्रमण गरे।” एक अर्को अधिकारीले भने, “अप्रिल १ देखि ७ भित्र केही होटलहरूको निगरानी गरिएको सूचनाहरू आएका थिए, त्यसैले यो पूर्णरूपमा गुप्तचर असफलता भने होइन।”

धार्मिक पहिचानका आधारमा लक्षित आक्रमण

छ जना आक्रमणकारीहरू, जो स्थानीय सहयोगीहरूको साथमा थिए, योजनाबद्ध तरिकाले आक्रमणमा सहभागी भएका थिए। पीडितहरूलाई इस्लामको धर्मसिद्धान्त ‘कल्मा’ पढ्न बाध्य पारिएको र नसक्नेहरूलाई त्यहीँ गोली हानी मारिएको भयावह विवरण सार्वजनिक भएको छ।

मुख्य शंकास्पदमध्ये लश्कर-ए-तोइबाका कमान्डर सैफुल्लाह कसुरी उर्फ खालिद रहेका छन्। गुप्तचर सूचनाहरू अनुसार रावलकोटस्थित लश्करका दुई सहायकहरू पनि संलग्न भएको हुनसक्ने देखिन्छ, जसमा अबु मुसा नामका एक व्यक्ति प्रमुख छन्।

अप्रिल १८ मा अबु मुसाले रावलकोटमा आयोजित एक र्‍यालीमा खुलेरै हिंसाको समर्थन गर्दै भनेका थिए, “जिहाद जारी रहनेछ, बन्दुकको आवाज गुञ्जिनेछ र कश्मीरमा घाँटी काटिन छाड्ने छैन। भारत कश्मीरको जनसांख्यिक संरचना परिवर्तन गर्न गैर–स्थानीयलाई डोमिसाइल सर्टिफिकेट दिइरहेको छ।”

उग्र विचारधारासँग जोडिएको आतङ्क

यो घटनालाई अलग होइन, पाकिस्तानमा बढ्दो उग्रवादी विचारधाराको निरन्तरताका रूपमा हेरिएको छ। गुप्तचर विश्लेषण अनुसार हिन्दूविरोधी उकसाहट र वक्फ ऐन संशोधनबारे भइरहेको विरोध प्रदर्शनहरू एउटै रणनीतिको हिस्सा हुन्, जसले पाकिस्तानमा आधारित उग्रवादीहरूलाई भारतमा आक्रमण गर्न प्रेरित गरिरहेको छ।

उक्त आक्रमण अमेरिकी अधिकारीको भ्रमणको समयमा गरिनु र यसको गम्भीरता, रणनीतिक तथा राजनीतिक सन्देश दिनको लागि समय मिलाएर गरिएको हुनसक्ने आशंका गरिएको छ।

पाकिस्तानले पहलगाम आक्रमणमा संलग्नता अस्वीकार गर्‍यो

पाकिस्तानी रक्षा मन्त्री ख्वाजा आसिफले बुधबार पाकिस्तानको आक्रमणमा कुनै संलग्नता नरहेको दाबी गर्दै भारतकै भित्री समस्या भएको बताए। Live 92 सँगको कुराकानीमा उनले भने, “यो सबै भारतकै आन्तरिक समस्या हो। भारतका विभिन्न राज्यहरूमा—नगाल्यान्डदेखि मणिपुर, छत्तीसगढसम्म—क्रान्तिहरू चलिरहेका छन्।”

प्रधानमन्त्री शहबाज शरीफका नजिकका सहयोगीसमेत रहेका आसिफले कश्मीरको हिंसालाई भारतभित्रको व्यापक असन्तोषको हिस्सा बताएका छन्।

संवेदनशील भाषण: ‘हामी दुई राष्ट्र हौं’

जनरल मुनीरले इस्लामाबादमा आयोजित प्रवासी पाकिस्तानी सम्मेलनमा बोल्दै कश्मीरलाई पाकिस्तानको “घाँटीको नसा” भनेका थिए। उनले भने, “हाम्रो धर्म, चालचलन, संस्कार, सोच, उद्देश्य सबै फरक छन्। यही फरकबाट दुई राष्ट्र सिद्धान्तको जग बसालिएको हो।”

उनको भनाइले पाकिस्तानको परम्परागत दुई राष्ट्र सिद्धान्तलाई पुनर्जीवित गराएको विश्लेषकहरूले बताएका छन्, जसले भारत र पाकिस्तानबीचको धार्मिक तनावलाई थप चर्काउन सक्छ।

भित्री सुरक्षाबारे पनि मुनीरको चासो

कश्मीरसँगै मुनीरले बलुचिस्तानमा विद्यमान सुरक्षाको स्थितिबारे पनि धारणा राख्दै भने, “आतंककारीको दश पुस्ताले पनि बलुचिस्तान र पाकिस्तानलाई क्षति पुर्‍याउन सक्दैन।” साथै उनले प्रवासी पाकिस्तानीहरूको योगदानको प्रसंसा गर्दै आतंकवादविरुद्ध लड्ने प्रतिबद्धता दोहोर्‍याए।

तर भारतको सुरक्षातन्त्रका लागि, मुनीरका यी शब्दहरू एकताको सन्देशभन्दा बढी रगतपातसँग जोडिएका देखिन्छन्। उनको राष्ट्रियता झल्काउने अभिव्यक्ति अब सीमा पारका उग्रवादीहरूलाई उत्साहित गर्ने माध्यम बन्न पुगेको विश्लेषण गरिँदैछ।