कृष्णराज सर्वहारी– लावा शब्द जो सुन्टी सोहावन। लावा दुल्हा दुल्हनीयनक् अपन भाउ रहठ्। लर्कापर्का लावा जरावर भेटैठाँ टे भुँख प्यास फेन विस्रा डर्ठा। फिलिम हेर्ना बान परल मनैन्के लावा फिलिम लग्टी कि हलओर गोर उठ् जैठिन्। थारू समाजमे कौनो उब्जनी हुइठ टे पहिले डेउटन् चह्रा जाइठ। ओ, मंगौटा कैजाइठ–...

गोपाल दहित– नवनियुक्त प्रधानमन्त्री र मन्त्रीहरुले नेपाल सरकारका उच्चपदस्थ कर्मचारी मुख्यसचिव, सचिव सबैलाई कर्मचारीतन्त्र चुस्त, दुरुष्ट र जनसेवामुखी हुन पहिलो निर्देशन दिने गर्छन्। तर पुरानै नियती दोहरिन्छ, उही मन्त्री वा कर्मचारीले मन्त्री वा कर्मचारीलाई आफ्नो कुर्ची वरिपरि घुमाइरहन्छन् र त्यसको सिकार नेपाली जनता र सिंगो देश हुन पुग्छ। चुनावको...

संजय चौधरी- जन्मसँगै मानिसले आफ्नो पहिचान बोकेर आउँछ। त्यो पहिचान उसको मृत्युपश्चत् पनि जिवित रहन्छ। जन्मसँगै मैले पनि ‘थारु’को पहिचान बोकेर आएको छु। थारु बस्ने तराईका भूभागमै जन्मिए, हुर्किए र पढेँ पनि। मेरो आफ्नो मौलिक पहिचान छ। रीतिरिवाज छ। परम्परा छ। भलै मेरो पछाडि कुनै थर जोडिएको छ। तर म...

फकला थारु– मार्च ८ अर्थात् फागुन २४ गते विश्वभरी अन्तर्राष्ट्रिय नारी दिवस मनाउँदैछ। ‘महिला नेतृत्वका लागि होऔं जम्मा, घरपरिवारदेखि संविधान सभासम्म’ भन्ने मूल नाराका साथ यो दिवस नेपालमा पनि भव्यरुपमा मनाउने तयारी भइरहेको छ। नेपालमा सति प्रथा, देउकी प्रथा, छाउपडी प्रथा, वुक्रही प्रथा, कमलरी प्रथालगायत विभिन्न अमानवीय प्रथाबाट सदियौंसम्म...

सूर्य बी. सी.- झण्डै पन्ध्र बर्ष भएछ गाउँमा माघी नमनाएको। अर्थात् गाउँका बाल सखाहरूसँग नजिकबाट भेटघाट गर्न नपाएको, मनभरि–भरि मिठा–मिठा बात मार्न नपाएको। अथवा यसरी भनुँ चोखो गाउँले मायाको मीठो अनुभुति गर्न नपाएको। गाउँका मेरा थारू समुदायका आत्मीय साथीहरूका निश्चल बोली, निर्दोषपन, आत्मीयता, न्यानो स्वागतले निथ्रुक्क भिजेँ म यसपाली २०७०...

सोम डेमनडौरा– गुर्बाबा शब्द गुरू±बाबा दुई शब्दबाट बनेको हो। गुरू भन्नाले थारू भाषामा गुर्वा (झारफुक गर्ने व्यक्ति, पुजारी) लाई बुझिन्छ। गुर्वा थारू समुदायको गुरू हुन्, ज्ञानी पुरुष हुन्, जसले थारू गाउँको देबी देउताको पूजा गर्ने गर्दछन्। थारू समुदायमा गुर्वा पूज्य पुरुष हुन्। यिनीहरूको ज्ञान र मन्तरले गाउँमा धर्म कर्म,...

दिलबहादुर चौधरी– गुर्सुरावन माघ थारून्के सबसे भारी त्यौहार हो। देवोका देव महादेव कहेहस थारून्के त्यौहारमे सबसे भारी त्यौहार हो यी। लिखेबेर हमरे ढेरहस त्यौहारहे भारी कहठी, मने माघहे भारी किल नाई, महा भारी कहठी। यी महा भारी त्यौहार का करे? प्रश्न उब्जे सेकठ। यकर सहजे उत्तर का हो कलेसे...

सन्तोष दहित- करिब एक हजार वर्ष अगाडि दाङको उरहरी गाविस वडा नं. ९ सुकौराकोटमा थारु राजा दंगिशरणले राज्य गरेको कुरा सबैलाई थाहा छ। अहिले पनि थारु राजा दंगिशरणको दरबारका केही भागहरु देखिन सकिन्छ। दरबारको दक्षिणतिर ठूल्ठूला तलाउ छन् भने पूर्वतिर मन्दिर। थारु जातिले पूजाआजा गर्दै आएको भुइह्यारको भवन अझै...

राजकुमार लेखी– निरासा एक किसिमको रोग हो। यस्तो रोगले व्यक्ति मात्र नभएर समाज र मुलुक पनि ग्रस्त भएको हुनसक्छ। निरासाको रोग सामूहिक रुपमा फैलिएको देशको हालत नेपालको जस्तो हुन्छ। नियालेर हेर्न पर्दैन, छर्लङगै देख्न सकिने कुरा के हो भने नेपाली समाज निरास छ। समाजले आत्मविश्वाश गुमाउँदै गएको छ। समाजमा...